بيمارستان فوق تخصصي مادر و كودك غدير بیماری فتق (Hernia)

بيمارستان مادر و كودك غدير بيماري فتق (Hernia)

فتق (به انگلیسی: Hernia) یا باد فتق به پیش رفتگی درونی و خروج یکی از احشا (اندرونه) یا فاسیای اندام یا بخشی از آن در دیواره‌ای که به‌طور طبیعی آن را دربر می‌گیرد از طریق یک معبر یا کانال یا روزنه آناتومیک گفته می‌شود. واژهٔ اندرونه یا احشا (مانند روده، جگر و غیره) در کل به تمام اندام‌های موجود و محصور درون حفره‌ای از فضای کالبدی یک ارگانیزم گفته می‌شود. در بدن انسان فضای حفره‌ای شامل حفره دماغی، حفره صدری یا سینه‌ای، حفره شکمی می‌باشد. فتق تنها در مورد احشای آزاد یا دارای قابلیت جابجا شدن بواسطه یک بیماری یا تروما گفته می‌شود. انواع مختلفی از فتق وجود داردکه درمانهای متفاوتی دارند. گاه پس از یک سوراخ شدگی بعد از عمل لاپاروسکوپی نیز ممکن است خروج یکی از احشا از جوشگاه اتفاق افتد که به فتق پست-لاپاروتومی (بعد از انجام لاپاروتومی) شناخته می‌شود.

فتق به معنی برآمدگی و بيرون زدگي یک اندام یا بخشی از آن بواسطه ی نقص در ساختارهایی است که به طور طبیعی آن اندام را در بر گرفته و محافظت مي كنند.فتق به سه نوع خارجی، داخل جداری و داخلی تقسیم می شوند: 1- در فتق خارجی کیسه ی فتق کاملا از جدار شکم بیرون می زند. 2- در فتق داخل جداری کیسه در بین لایه های جدار شکم باقی می ماند 3-در نوع داخلی ساک در داخل حفره ی دربرگیرنده ی احشا باقی می ماند.
اغلب فتق ها در ناحیه ی كشاله ران و ناف ایجاد می شوند، اما فتق های شکمی، مغزي و هیاتال(ديافراگم) نیز ممکن است بروز کنند.

علل فتق ها :

معمولاً علت مشخصی برای فتق وجود ندارد،گرچه در بزرگسالان گاهی با بلند کردن اجسام سنگین همراه است. فتقها ممکن است در شیرخواران و کودکان وجود داشته باشد. يك فتق مي تواند در ماههاي اول بعد از تولد به دليل ضعفي كه در عضلات شكم وجود دارد، اتفاق بيافتد.

علائم بيماري فتق:

علائم کلی فتق ها درد، تورم و برجستگی، احساس ناراحتی از وجود فتق و عارضه دار شدن آنها، درد پایدار همراه با تب و حالت تهوع نشانه عارضه دار شدن این بیماری است که باید به اورژانس مراجعه کرد. افزایش درد با فعالیت و کاهش درد و تورم با استراحت هم نشانه فتق است. البته در بیماری از موارد اولیه فتق هم ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد اما در مراحل پیشرفته خود کیسه فتق و محتویات آن، دردناک، حساس به لمس می شوند

درمان فتق ها:

درمان فتق تنها با جراحي امكان پذير است كه به دو روش باز و ولاپاروسكوپي انجام ميشود كه بستگي به نظر جراح دارد و در ضمن عوارض، به دنبال روش لاپاروسكوپي كمتر است.

مراقبت پس از عمل جراحي فتق:

بعد از بيهوشي به مدت چندين ساعت از خوردن غذا و مايعات خودداري نماييد و پس از هوش آمدن كامل، طبق دستور پزشك اگر حالت تهوع بوجود نيامد و در صورت تحمل مايعات و رژيم غذايي نرم براي بيمار شروع ميشود.
-بعد از 48 ساعت پانسمان را برداريد و روي زخم را هيچ گونه محلولي مانند بتادين و الكل و پماد نماليد.بعد از 2 روز مي توانيد حمام نماييد ولي روي آن كيسه و ليف نكشيد.
-در صورت داشتن ترشح يا خونابه زياد يا قرمزي و تب بالا به پزشك خود مراجعه كنيد زيرا اين علايم نشانه هاي عفونت زخم مي باشد.
- از بلند كردن يا هل دادن اشياء سنگين حداقل به مدت(2 ماه) 6 تا 8 هفته خودداري نماييد. بيماران قادرند فعاليتهاي خود را در عرض یک هفته پس از عمل جراحی، از سر گيرند ولی از انجام کارهای سنگین حداقل تا دو ماه باید پرهیز کرد در غیر این صورت خطر عود فتق وجود دارد.
-با خوردن مايعات و ميوه جات از گرفتن يبوست پيشگيري نماييد و در صورت لزوم از ملين استفاده نماييد كه دچار يبوست نشويد تا به محل عمل جراحي فشار نيايد.
- بخيه ها معمولا با نظر پزشك پس از هفت تا ده روز كشيده مي شوند.
- داروهاي آنتي بيوتيك دقيق سر ساعت مصرف شوند و در صورت داشتن درد از داروهاي مسكن استفاده نمائيد.
- با توجه به نظر پزشك در صورت در صورت استفاده از شكم بند يا فتق بند، جهت كاهش درد و محافظت از عضلات استفاده شود.
- از رانندگي حداقل تا يك هفته بپرهيزيد.
- پياده روي سبك و بالا و پايين رفتن از پله، باعث افزايش خونرساني به محل عمل مي شود و بهبود زخم را به دنبال دارد.
- اين عمل ربطي به فعاليت جنسي ندارد و با اجازه پزشك جراح چند روز پس از عمل از سرگيري فعاليت جنسي امكان پذير است.

منابع:
1- كتاب مراقبتهاي پرستاري داخلي جراحي برونر سودارث 2014
2- http://www.webmd.com/digestive-disorders/understanding-hernia-basics
3- http://www.patienteducationcenter.org/articles/inguinal-hernia/

فتق#Hernia#علل فتق#علائم بيماري فتق#درمان فتق#عمل جراحي فتق#فتق های شکمی#کیسه فتق#فتخ