بيمارستان فوق تخصصي مادر و كودك غدير اندومتریوز

آندومتریوز به معنی وجود غدد آندومتریال و استرومای رحم در بیرون از آندومتر و عضله رحم است. لگن شایع‌ترین محل آندومتریوز است. در این بیماری بافت اندومتر (مخاط رحم) پرکار در بیرون از محل اصلی (رحم) پایه ریزی می‌شود. این بافت در تمام بافت‌های بدن به جز طحال ممکن‌است به‌وجود آید، ولی رایج‌ترین محل پدید آمدن آن و در ۵۰ درصد موارد، لگن است که در این قسمت، تخمدان‌ها (حدود ۴۰ درصد موارد) بیش از دیگر اندام‌ها گرفتار اندومتریوز می‌شوند؛ بنابراین همزمان با پریود خانم‌ها این نقاط خونریزی می‌کنند که در نتیجه دشواری‌های فراوانی برای فرد به‌وجود می‌آید. رایج‌ترین عوارض درد موقع عادت ماهانه، نازایی و دردهای مزمن لگنی است.

مخاط دهانه رحم هر ماه پس از ريزش هنگام پريود شروع به رشد ميكند سلول هاي مخاط رحم اين ظرفيت را دارند كه در خارج از رحم نيز رشد نمايند.رشد سلول هاي مخاط رحم در خارج از رحم را اندومتريوز ميگويند.

محوطه داخل رحم توسط لوله هاي رحمي به خارج از رحم راه دارد اگر اين سلولهاي مخاط رحم در خارج از رحم به بافت بچسبند و شروع به رشد كنند در اصطلاح گفته مي شود كه سلول هاي مخاط رحمي در محل جديد كاشته شده اند.شايعترين محل هايي كه سلول هاي مخاط رحم مي توانند كاشته شوند و سبب اندومتريوز شوند عبارتند از تخمدان ها، لوله هاي رحمي، سطح خارجي خود رحم، روده ها ،محوطه داخل لگن. اندومتريوز را مي توان در داخل واژن،دهانه رحم و حتي مثانه نيز ديد.بعضي اوقات اندومتريوز در خارج از محوطه رحم مثل كبد ،ريه،و مغز نيز ديده مي شود حتي سلول هاي مخاط رحم مي توانند در محل بريدگي هاي جراحي نيز كاشته و رشد نمايند.اندومتريوز ميتواند تمامي خانم ها در سن توليد مثل را درگير نمايد.ميزان شيوع واقعي اين بيماري مشخص نيست .چون بسياري از خانم هاي مبتلا يا مراجعه نمي كنند و يا اينكه تشخيص داده نمي شوند.اندومتريوز يكي از شايعترين علل درد لگني مي باشد بررسي ها نشان ميدهد كه 30تا 50%خانم هايي كه به علت ناباروري تحت درمان هستند و تا 80%خانم هايي كه دچار درد لگني مي باشند ممكن است مبتلا به اندومتريوز مي باشند.بسياري از موارد اندومتريوز در خانم هاي 25تا35 ساله تشخيص داده مي شود ولي اين بيماري مي تواند دختران را نيز گرفتار نمايد.
اندومتريوز پس از يائسگي نادر است .به تاخير انداختن بارداري در سنين بالا يكي از علل مستعد كننده براي اندومتريوز است.

علل اندومتريوز

در بسياري از موارد ناشناخته هستند اما مسائل ژنتيك و اختلالات سيستم ايمني بدن مي تواند در اين امر دخيل باشد .

علائم شايع

علائم زير ممكن است به طرز ناگهاني ظاهر شود يا طي چندين سال به وجود آيد
1.درد لگني فزاينده به هنگام عادت ماهانه خصوصا روز هاي آخر،گاهي درد لگني ممكن است در هر زماني رخ دهد.
2.درد به هنگام مقاربت جنسي
3.لكه بيني قبل از عادت ماهانه
4.وجود خون در ادرار يا موفوع
5.كمردرد
6.درد همراه با انقباضات روده اي
7.نازايي

پيشگيري

اقدام خاصي براي پيشگيري نمي توان انجام داد.تنها مي توان با تشخيص زود هنگام و درمان مناسب از گسترش اندومتريوز جلوگيري كرد

عوارض احتمالي

• نازايي و درد لگني
• مشكلات ادراري و اجابت مزاج و چسبندگي احشائ لگني
• يائسگي زود رس
• احتمال ايجاد كيست هاي بزرگ و توده هاي لگني به نام اندومتريوما

نكته:اين بيماري كشنده نيست ولي احتمال يائسگي زودرس را افزايش مي دهد و همينطور با وجود درمان احتمال عود مجدد آن بالاست .

تشخيص

* سونوگرافي واژينال در خانم هاي متاهل و سونوگرافي مقعدي در خانم هاي مجرد
* MRI
* تشخيص اصلي بيماري اندومتريوز با لاپراسكوپي است.

درمان

هدف از درمان اندومتريوز برداشتن ضايعات اندومتريوز به طور كامل با جراحي مي باشد .انجام اين كار ازطريق لاپراسكوپي است.
اندومتريوز به علت چسبندگي هاي شديدي كه ايجاد ميكند سخت ترين عمل حفره لگني مي باشدذخيره تخمدان در اندومتريوز كاهش مي يابد بنابراين بنا به تصميم پزشك در مورد ناباروري بهتراست بيمار از روش هاي كمك باروري استفاده نمايد.

مراقبت هاي بعد ازجراحي

1) رعايت بهداشت فردي
2) درصورت تب ،درد،خونريزي شديد،ترشح عفوني حتما مراجعه نماييد.
3) تا دو هفته نزديكي نداشته باشيد.
4) از بلند كردن اشيائ سنگين خودداري نماييد.
5) 7الي 10 روز آينده جهت ويزيت و چك بخيه ها با پيگيري جواب پاتولوژي به پزشك مربوطه مراجعه نماييد
6) از روز سوم بعد از عمل پانسمان را برداشته و ديگر نياز به پانسمان مجدد نمي باشد و ميتوانيد روزانه حمام برويد .ناحيه عمل را ترجيحا روزي دو الي سه مرتبه با شامپو بچه شستشو داده و خشك نماييد براي خشك نمودن از سشوار ميتوانيد استفاده نماييد
7) در صورت بزرگ بودن شكم ،جهت جلوگيري از عفونت ،شكم خود را با شكم بند بالا برده و از عرق كردن ناحيه عمل جلوگيري شود.
8) در صورت ديابتي بودن قند خون خود را مرتبا كنترل و مراقب زخم ناحيه عمل باشيد.
9) مقدار كافي غذا و مايعات مصرف نماييد

اندومتریوز