بيمارستان فوق تخصصي مادر و كودك غدير غدد بزاقی و بیماری های مربوطه

بيمارستان مادر و كودك غدير غدد بزاقي و بيماري هاي مربوطه

این غدد در اطراف دهان و گلو قرار دارند . غدد بزاقی به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم می شوند؛ سه جفت از آنها اصلی اند که «بناگوشی»يا پاروتيد ، «تحت فکی» و «زیرزبانی» نام دارند. غدد اصلی و فرعی در طول روز حدود یک تا یک و نیم لیتر بزاق ترشح می کنند. نوع بزاق نیز با توجه به نوع غدد ترشحی متفاوت است. عمل غدد بزاقی ترشح بزاق به منظور مرطوب کردن دهان ،شروع هضم غذا،و کمک به محافظت دندانها می باشد. کم آبی یک عامل خطر برای بیماری غدد بزاقی است و بنابراین نوشیدن آب زیاد در طول روز توصیه می شود.

تومور هاي غدد بزاقي:

تومورهای خوش خیم و بد خیم غدد بزاقی معمولاً به صورت بزرگی بدون درد تظاهر می کنند.تومورهای بد خیم می توانند به سرعت رشد کنند ، ممکن است دردناک باشند ، و میتوانند باعث عدم حرکت تمام یا قسمتی از سمت گرفتار صورت شوند.

علل بروز تومور هاي غدد بزاقي:

شایع ترین تومورها مربوط به غدد بناگوشی هستند و اغلب خوش خیم اند. هرچه از غدد بزاقی اصلی به طرف فرعی پیش می رویم، احتمال بدخیمی بیشتر است.

سنگ هاي غدد بزاقي:

سنگ های غدد بزاقی نیز ممکن است به شکل تومور به نظر برسند. این بیماری شایع است و یکی از علایم سنگ های غدد بزاقی، هنگام خوردن غذاهای ترش است که بزاق بیشتر و غده متورم و دردناک می شود و گاهی نیز عفونت می کند. گاهي توصيه در مورد سنگ های ریز غذذ بزاقی این است که بیمار غذاهای ترش بیشتری بخورد تا ترشح بزاق زیاد و سنگ دفع شود، ولی سنگ های بزرگ ممکن است به عمل جراحی نیاز پیدا کنند. سنگ غدد بزاقی در غدد تحت فکی بیشتر و در غدد بناگوشی کمتر تشکیل می شود. غده تحت فکی ترشح غلیظی دارد و مسیر تخلیه آن طوری است که برعکس جاذبه است. هر عاملی که باعث شود ترشح غلیظ تر شود یا در مسیر خروجی غدد اختلال ایجاد کند، باعث ایجاد سنگ می شود.

عوامل تشديد كننده تومور هاي غدد بزاقي:

1- کم‌ آبی‌ بدن‌
2- بهداشت‌ دهانی‌ نامطلوب‌
3- استعمال‌ دخانیات‌
4- دندان‌ مصنوعی‌

برخی‌ از آنها غیرقابل‌ پیشگیری‌ است‌، ولی‌ خطر بروز آنها را می‌توان‌ با اقدامات‌ زیر به‌ حداقل‌ رساند:
• عدم‌ استعمال‌ دخانیات‌
• حفظ‌ بهداشت‌ دهانی‌ مطلوب‌

درمان تمامی تومورها و سنگ هاي غدد بزاقی جراحی است..

مراقبت هاي پس از عمل جراحي:

1- پس از عمل جراحي يك عدد لوله جهت تخليه ترشحات محل عمل (درن پن روز) در گردن بيمار قرار دارد كه بايد از فشارآوردن روي آن جلوگيري شود. اين لوله بسته به نظر پزشك ممكن است تا چند روز در اين محل قرار گيرد
2- بهتر است حين خواب تا داشتن لوله درون گردن سر تخت بيمار بالاتر از سطح بدن باشد.
3- داروهاي ضمن ترخيص در سر ساعت مصرف شود.
4- در صورت آلوده شدن پانسمان محل عمل بايستي به شيوه كاملا استريل تعويض پانسمان صورت گيرد.
5- در صورت بروز هرگونه خونريزي شديد، تب، و هر علامت غير منتظره به پزشك مراجعه نماييد.
6- در چند روز اول پس از عمل غذاهاي نرم مصرف شود مانند: سوپ، ژله، سيب زميني آب پز، برنج دم پز و ...
7- مراجعه مجدد بيمار در روز تعيين شده پيگيري گردد.
8- از بلند كردن اشياء سنگين، خم كردن بيش از حد گردن به جلو پرهيز نمائيد.
9- بهداشت دهان و دندان رعايت شود و همچنين بهتر است با سرم شستشو صورت گيرد.
10- معمولا 48 تا 72 ساعت پس از بيرون كشيدن لوله درون گردن در صورت صلاحديد پزشك جراح حمام رفتن بلامانع است.

منابع:
1) http://www.drugs.com/cg/parotidectomy-discharge-care.html.
2) بررسي و اقدامات جهت پركتيشنر هاي پرستاري تاليف دكتر غضنفر رفيعي
3) بيماري هاي داخلي جراحي، برونر سودارث 2014

غدد بزاقي#تومور هاي غدد بزاقي#تومورهای خوش خیم#علل بروز تومور هاي غدد بزاقي#سنگ هاي غدد بزاقي#غدد بناگوشی