بيمارستان فوق تخصصي مادر و كودك غدير پوکی استخوان چیست

بيمارستان مادر و كودك غدير پوكي استخوان چيست

پوکی استخوان یا استئوپروز طبق تعریف انجمن ملی بهداشت، یک اختلال اسکلتی است که بیشتر در دوران کهنسالی بروز می‌کند و ویژگی بارز آن کاهش استحکام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شکستگی قرار می‌دهد. پوکی استخوان باعث می شود، که استخوان ها ضعیف و شکننده شوند به حدی شکننده می شوند ،که یک افتادن یا یک تنش خفیف مانند خم شدن یا سرفه ،می تواند باعث شکستگی شود. شکستگی های مرتبط با پوکی استخوان ،اغلب در لگن، مچ دست یا ستون فقرات رخ می دهد. استخوان ،یک بافت زنده است که دائما در حال شکسته شدن و جایگزینی و بهبود است.

پوکی استخوان از چه سنی شروع میشود

پوکی استخوان (osteoporosis) زمانی اتفاق می افتد که، تولید استخوان جدید با حذف استخوان های قدیمی همراه نباشد.پوکی استخوان بر مردان و زنان همه نژادها تأثیر می گذارد اما در زنان سفید پوست و آسیایی به خصوص زنان مسن که در معرض یائسگی هستند، در بالاترین حدش وجود دارد زیرا در این دوران استروژن در بدن زنان کم می‌شود. با بالا رفتن سن تخریب بافت استخوانی بیش از ساخت آن می‌شود و با گذشت زمان و در دوران کهنسالی این عارضه بروز می‌کند.

علل پوكي استخوان

برخی از بیماری‌ها مثل پرکاری تیروئید، کم‌کاری غدد جنسی، آرتریت روماتوئید، بیماری کوشینگ و دیابت و مصرف برخی داروها مثل کورتن و لووتیروکسین ٬فورزماید، هپارین ٬فنیتوئین نیز در طول زمان باعث پوکی استخوان می‌گردند. عوامل دیگری نیز مثل کم‌تحرکی یا کمبود وزن بیش از ۱۰٪ نسبت به وزن دوران جوانی یا بی‌ام‌آی کمتر از ۱۹ ٬عوامل وراثتی و اعتیاد به الکل باعث پوکی استخوان هستند. باور بر این بود که مصرف بیش از اندازه کافئین از فاکتورهای خطر است اما تحقیقات تازه نشان می‌دهد ارتباط زیادی بین استئوپروزی و مصرف کافئین وجود ندارد. به طور كلي مسائل زير شايع ترين دلايل پوكي استخوان هستند:

وجود استروژن کم در زنان
وجود تستوسترون کم در مردان
دیگر اختلالات هورمونی
کمبود کلسیم
کمبود ویتامین D
شیوه زندگی کم تحرک
شرایط تیروئیدی
سیگار
داروها
شرایط پزشکی

علائم پوکی استخوان

معمولا در مراحل اولیه، از دست دادن استخوان هیچ علائمی وجود ندارد اما هنگامی که استخوان های شما توسط پوکی استخوان تضعیف شوند، ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشند که عبارتند از:

درد پشت و کمر، ناشی از یک مهره شکسته یا کج شده
کاهش همیشگی و مداوم قد
کمر خم شده
شکستگی استخوان که خیلی راحتتر از حد انتظار، اتفاق افتاد

شکستن آسان استخوان ها از علائم پوکی استخوان

پوکی استخوان شدید

علت پوکی استخوان شدید شامل کمبود مواد مغذی مناسب و یا عدم جذب مواد مغذی به علت شرایطی مانند بیماری Celiac (نوعی اختلال گوارشی) می باشد. مسائل اساسی مانند این ممکن است مجموعه ای از علائم مربوط به خود را داشته باشند.

پوكي استخوان و تغذيه

پوکی استخوان پس از قطع آخرین عادت ماهیانه و یک سال پس از آن یائسگی زنان آغاز می شود. بدن زن دچار تغییر و تحولی عظیم می شود که یکی از بدترین و مخرب ترین آن کم شدن بافت استخوان ها و ابتلا به پوکی استخوان در زنان است. زنانی که به پوکی استخوان مبتلا هستند با کوچکترین ضربه یا افتادن استخوان هایش شکسته می شود و درمان و ترمیم آن به زمان طولانی نیاز دارد که گاهی نیز بی نتیجه خواهد بود. رژیم غذایی پوکی استخوان از این بیماری جلوگیری خواهد کرد. محققان به تازگی متوجه شده اند با شروع رژیم مدیترانه ای حتی پس از یائسگی می توان از بروز پوکی استخوان در زنان پیشگیری کرد. در مجمع سالیانه جامعه پزشکی غدد درون ریز در برزیل ENDO 2018: The Endocrine Society Annual Meeting این یافته مهم را دکتر تائیس رازیا سیلوا Thais Rasia Silva, PhD به طور رسمی اعلام کرد. این سخنران با تاکید بر این که پیش از این تحقیقات زیادی بر روی تاثیر رژیم غذایی بر زنان بعد از یائسگی صورت نگرفته بود، خاطر نشان کرد تحقیقات جدید نشان می دهد حتی بعد از یائسگی رعایت یک رژیم غذایی سالم بخصوص رژیم مدیترانه ای می تواند مانع از ابتلا پوکی استخوان در زنان شود.

تشخیص پوكي استخوان

تشخیص استئوپروز معمولاً به دنبال یک شکستگی بالینی حاد یا انجام آزمایش سنجش تراکم استخوان مسجل می‌شود. رادیوگرافی‌ها می‌توانند شکستگی فشاری مهره‌ها را نشان دهند، ولی شواهد پرتونگاری کاهش توده استخوانی تا هنگامی که ۳۰٪ از توده استخوان تحلیل نرفته، ایجاد نمی‌شود.عکس‌های پرتونگاری شاخص خوبی برای تشخیص استئوپروز نیستند زیرا نفوذ کم یا بیش از حد اشعه در فیلم عکاسی روی کیفیت آن تأثیر می‌گذارد، از این‌رو رادیوگرافی‌ها راهنماهای خوبی برای پی بردن به استئوپروز نیستند و غالباً تشخیص براساس سنجش تراکم مواد معدنی استخوان مسجل می‌گردد.

روشهای درمان پوکی استخوان

پیشگیری از پوكي استخوان

بانوانی که دچار پوکی استخوان هستند روازنه 1000 تا 1500 میلی‌گرم کلسیم نیاز دارند.
جهت حفظ سلامتی خود به طور منظم به قدر کافی کلسیم و ویتامین D مصرف کنید.
یک برنامه غذایی متعادل سالم داشته باشید و سیگار نکشید.
از مصرف داروهایی که موجب خواب آلودگی یا گیجی شما می‌شوند، خودداری کنید.
از زمین خوردن پیشگیری کنید و کفشهای محکم بپوشید که دارای پاشنه‌های کوتاه و کف عاج‌دار باشد.
مسیرهای و راه‌پله‌ها را کاملا روشن نگه دارید.
در کنار دوش و دستشویی دستگیره نصب کرده و از آنها استفاده کنید.
منزل خود را عاری از موقعیت‌هایی کنید که موجب به زمین خوردن افراد می‌شوند.
از دستگیره و نرده پلکان استفاده کنید.
از رفتن روی سطوح لغزنده نظیر مسیرهای یخ زده و زمینهای خیس و روغنی شده اجتناب کنید.
بیشتر ورزش کنید. چون استخوانهای شما شکننده‌اند، درباره نحوه ورزش بی‌خطر مشورت کنید.

درمان دارويي پوكي استخوان

بعضی داروها موجب کند شدن روند کاهش استخوان می‌شوند. داروهای دیگری نیز هستند که ممکن است پوکی استخوان را درمان کنند، گرچه تاثیربخشی آنها هنوز مورد بررسی می‌باشد. قبل از آغاز هرگونه دارو درمانی درباره فواید و ضررهای آن با پزشک خود صبحت کنید. کلسیم کافی در برنامه غذایی خود بگنجانید، کلسیم کافی می‌تواند موجب پیشگیری و درمان پوکی استخوان شود. از این رهنمودها استفاده کنید. میزان توصیه شده مصرف کلیسم در هر روز برای بانوان بین سنین 11 تا 24 سال هستند 1200 - 1500 میلی‌گرم، برای زنان باردار یا شیر می‌دهند 1200 - 1500 میلی گرم، برای آنهایی که 25 تا 49 ساله هستند (قبل از یائسگی) 1000 میلی‌گرم، برای آنهایی که 50 تا 64 ساله هستند (بعد از یائسگی) 1000- 1500 میلی‌گرم و برای آنهایی که 65 ساله و به بالا هستند 1500 میلی‌گرم می‌باشد.

درمان پوكي استخوان با مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم‌

بهترین راه جذب کلسیم مصرف غذاهای پر از کلسیم است. این غذاها عبارتند از: لبنیات نظیر شیر کم چرب، پنیر و ماست کم چرب، ماهی‌های نرم استخوان نظیر کنسرو ماهی آزاد و ساردین. سبزیجات تازه، خشکبار،‌ حبوبات، سویا. از دکتر خود بپرسید که به چه مقدار کلسیم نیاز دارید و در غذاهایی که می‌خورید چه مقدار کلسیم وجود دارد. اگر مجبورید قرص یا شربت کلسیم مصرف کنید: از دکترتان بخواهید که مناسب‌ترین نوع و دوز آن را برای شما توصیه کند. همه برچسبها را به دقت بخوانید و همه داروهای یاد شده را به یکباره نخورید، در طول روز بین مصرف آنها فاصله بگذارید.

ویتامین D برای جذب کلسیم حیاتی است. از منابع خوب ویتامین D که ماهیان چرب و نور آفتاب هستند (اما نور بیش از حد آفتاب ضرر داشته و موجب سرطان پوست می‌شود.) پرهیز از مصرف بیش از حد نمک، پروتئین، سلولز (همراه با منابع غذایی پرکلسیم،) ضروری می‌باشد. اگر نمی‌توانید شیر بخورید: غذاهای لبنی که هضم آسانی دارند مصرف کنید هورمون درمانی می‌تواند موجب پیشگیری و درمان پوکی استخوان شود. این درمان شامل مصرف استروژن، ‌گاهی همراه با پروژسترون است. با مصرف استروژن از دست رفتن استخوان کندتر یا متوقف می‌شود. و همچنین وقوع شکستگی کاهش می‌یابد.

درمان پوكي استخوان از طریق نرمش و ورزش

بطور منظم ورزش کنید. ورزشهایی که با تحمل وزن بدن همراهند مانع از پوکی استخوان می‌شود. ورزش‌هایی که با تحمل وزن بدن همراهند عبارتند از: راه رفتن، راهپیمایی، دوی آهسته، نرمش (ایروبیک) تنیس. ‌دقت کنید حتما ورزشی را در برنامه خود بگنجانید که قدری فشار بر پشت و بازوهای شما وارد می‌آورد، نظیر پارو زدن، تنیس یا حرکت با وزنه. هفته‌ای 3-5 بار و هر بار به مدت 20-60 دقیقه ورزش فوایدی محسوس دارد. (قبل از آغاز برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.) فعال باشید، حتی اگر نمی‌توانید مرتبا ورزش کنید، ‌سعی کنید به مدت 20 دقیقه یا بیشتر فعالیت جسمانی معتدلی در اغلب روزهای هفته، ترجیحا تمام روزهای هفته داشته باشید، حتی یک قدم زدن سریع روزانه به کاهش از دست دادن استخوان کمک می‌کند.

ورزش کمک می‌کند تا عضلات و استخوانها را تقویت کنید. کارایی قلب خود را افزایش دهید. وزن خود را کنترل کنید. استرس را کاهش دهید. تعادل و چالاکی خود را بهبود بخشید، که می‌تواند مانع از زمین خوردن شما گردد. سایر اقداماتی که می‌توانید در مقابله با پوکی استخوان انجام دهید. سیگار نکشید برای ترک سیگار برنامه‌ریزی کنید، اگر در ترک سیگار مشکل دارید مقدار آن را کاهش دهید. به قدر مناسب در برابر نور آفتاب قرار بگیرید، بدن شما وقتی ویتامین D می‌سازد که پوستتان در معرض نور آفتاب قرار گیرد، در برخی از کشورها بسیاری از محصولات لبنی نیز با ویتامین D اضافه غنی شده‌اند. حتی‌الامکان از مصرف نوشابه و قهوه خودداری کنید، اگر قهوه می‌نوشید آن را با شیر مصرف کنید.

دریافت کردن نور خورشید به اندازه کافی

ویتامین D در جذب کلسیم نقش دارد و به همین ترتیب بخشی از درمان استئوپنیا به شمار می رود. بهتر است به جای استفاده از مکمل های این ویتامین، آن را به طور طبیعی از نور خورشید دریافت کنید. اگر می توانید روزانه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه پوست خود را در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار دهید.

کمپرس های گرم و سرد

می توانید از هر دو کمپرس گرم و سرد ، برای مدیریت درد مفاصل ناشی از پوکی استخوان استفاده کنید در حالی که کمپرس داغ باعث کاهش درد و سفتی عضله می شود، کمپرس سرد باعث کاهش تورم و التهاب می شود.آب داغ در یک بطری بریزید و آن رادر یک حوله نازک بپیچانید، با این روش یک کمپرس آب داغ دارید ، چند تکه یخ را در یک حوله نازک بپیچید، و یک کمپرس سرد دارید. کمپرس گرم را روی مفاصل آسیب دیده خود، به مدت 2 تا 3 دقیقه قرار دهید سپس آن را با کمپرس سرد جایگزین کنید و اجازه دهید تا 1 دقیقه بماند این فرآیند را ،15 تا 20 دقیقه چند بار در روز تکرار کنید.

توجه داشته باشید بسته به شرایط شما، می توانید این کمپرس ها را به طور جداگانه هم استفاده کنید.

ماساژ درمانی

به طور منظم ماساژ دادن مناطق آسیب دیده، کمک به کاهش شدت درد، تورم و التهاب ناشی از پوکی استخوان می کند علاوه بر این، ماساژ گردش خون را بهبود می بخشد و اثر آرام بخشی بر عضلات ملتهب شده دارد. با استفاده از ضربات ملایم، مناطق آسیب دیده را با روغن زیتون گرم یا روغن نارگیل چند بار در روز ماساژ دهید اگر ماساژ شرایط و دردتان را بدتر کرد، انجام ماساژ را متوقف کنید. همچنین می توانید یک روغن ماساژ با کافور و روغن خردل تهیه کنید به این روش که :10 گرم کافور را با یک فنجان روغن خردل ترکیب کنید و آن را به مدت 5 دقیقه حرارت دهید. اجازه دهید تا خنک شود، سپس از آن برای ماساژ محل های آسیب دیده، استفاده کنید.

یکی دیگر از گزینه ها، این است که مقادیر مساوی از روغن وینترگرین و روغن اکالیپتوس را باهم مخلوط کرده و از آن برای ماساژ مفاصل ملتهب استفاده کنید از آنجایی که مفاصل به دلیل پوکی استخوان حساس می شوند، حتما با آرامش ماساژ دهید یا نزد یک ماساژور حرفه ای بروید.

راهنمایی هایی برای جلوگیری از پوکی استخوان

رژیم غذایی
شیر بنوشید
با لذت سبزی بخورید
پروتئین اضافی نخورید
کافئین را محدود کنید
پیاز بخورید
برنامه ورزشی داشته باشید
حداقل 30 دقیقه و سه بار در هفته ورزش کنید.
پیاده روی، دویدن، بلند کردن وزن، بالا رفتن از پله، تنیس، و والیبال را حتما امتحان کنید.
شنا انجام ندهید، استخوانها و عضلات شما باید در مقابل گرانش برای استخوانی سازی کار کنند.

پوکی استخوان#osteoporosis#علل پوكي استخوان#پرکاری تیروئید#علائم پوکی استخوان#شکستن آسان استخوان ها#پوکی استخوان شدید#تشخیص پوكي استخوان#تشخیص پوكي استخوان#درمان پوکی استخوان#پیشگیری از پوكي استخوان#درمان دارويي پوكي استخوان