بيمارستان فوق تخصصي مادر و كودك غدير پرولاپس رکتوم یا افتادگی راست روده

بيمارستان مادر و كودك غدير پرولاپس ركتوم یا افتادگي راست روده

پرولاپس رکتوم یا بیرون زدگی به خروج قسمت انتهای روده بزرگ یا رکتوم (پرولاپس کامل) و یا خروج مخاط (پرولاپس ناکامل) از مقعد گفته می‌شود. این بیماری ناراحت کننده، به ندرت یک مشکل پزشکی است ولی اثرات منفی بسیاری بر زندگی فرد دارد. میزان شیوع پرولاپس رکتوم کم است و بیشتر بزرگسالان را درگیر می‌کند، احتمال بروز این عارضه در زنان 6 برابر مردان است. پرولاپس اغلب در زنان بالای 50 سال و مردان بالای 40 سال مشاهده می‌شود. افتادگی راست‌روده ممکن است فقط حاوی مخاط راست‌روده باشد یا تمام جدار راست‌روده را دربرگیرد، ممکن است هنگام دفع یا استراحت باشد. شایعترین نوع پرولاپس در بیماران فرم کامل آن است.

افتادگي راست‌روده یا پرولاپس ركتوم چيست؟

افتادگی راست‌روده یا پرولاپس ركتوم (Rectal prolapse) که اغلب به همراه یک کولون سیگموئید ناکارا، شل شدگی لگن و یک بن بست عمیق رکتوواژینال اتفاق می‌افتد، یک ضایعه نامعمول است که در آن تمام ضخامت دیواره ي راست‌روده (رکتوم) پایین می‌افتد و اغلب از درون مقعد خارج می‌شود. نقص اصلی وجود اختلالی در عضلات کف لگن (پشتیبان راست‌روده) است که افزایش فشار درون شکمی، ممکن است منجر به پرولاپس رکتوم شود. افتادگی یا پرولاپس در اصطلاح به معنی بیرون زدن احشاء از طریق یکی از منافذ طبیعی بدن است که در مورد رکتوم به بیرون زدن قسمتی از روده بزرک یا راست روده از مقعد گفته می‌شود.

علت افتادگي مقعد چیست؟

افتادگی راست‌روده علت صد در صد مشخصی ندارد ولی یبوست طولانی مدت، ضعف عضلات کف لگن، زایمانهای مکرر، زور زدن طولانی در هنگام اجابت مزاج و ضعف‌های ژنتیکی که باعث شلی احشاء لگنی می‌شود از علل آن به شمار می‌آید. در ابتدا تصور بر این بود که پرولاپس رکتوم در نتیجه‌ی در هم فرورفتگی قسمت داخلی رکتوم بوجود می‌آید. با این وجود تنها یک نفر از 38 بیمار مبتلا به پرولاپس داخلی پس از پنج سال دچار پرولاپس با تمام ضخامت جدار شد.

علائم افتادگي مقعد چیست؟

در پرولاپس خارجی علائم عبارتند از:

- احساس وجود توده مقعدی
- خونریزی از رکتوم
- بهداشت ضعیف اطراف مقعد

پرولاپس رکتوم اغلب به دنبال اجابت مزاج رخ می‌دهد که خودبخود کاهش می‌یابد یا بیمار به صورت دستی افتادگی را کاهش می‌دهد. یبوست تقریبا در 30 الی 60 درصد بیماران مبتلا به این عارضه رخ می‌دهد. درجات مختلفی از بی‌ اختیاری مدفوع نیز در 50 الی 70 درصد بیماران رخ می‌دهد.

معمولا بیماران مبتلا به پرولاپس داخلی رکتوم با علائم یبوست و بی‌اختیاری مدفوع به پزشک مراجعه می‌نمایند. علائم دیگر شامل موارد زیر می‌باشد:

- انسداد مجرای خروجی (آنیسموس)
- فعالیت ضعیف عضلانی کولون
- سندرم زخم منفرد رکتال

بررسي براي تشخیص قطعی این بیماري معمولا با سيستوپروکتوگرافي و كولونسكوپي انجام می‌شود. اگر بیمار به افتادگي مقعد همراه با یبوست مزمن مبتلا باشد بیمار باید تحت بررسي پروکتوگرافي مدفوع و Sitzmark قرار گیرد.

پرولاپس رکتوم (افتادگي مقعد) چگونه تشخيص داده می شود؟

در بسیارى از مواقع با گرفتن شرح حال کامل و معاینه دقیق بیمارى براحتى تشخیص داده می شود. در مواردى در حین معاینه در حالت خوابیده پرولاپس قابل مشاهده نیست. در این موارد از بیمار خواسته می شود که حالت نشسته فشار داخل شکم خود را بالا ببرد، با این روش مشاهده پرولاپس در اکثر مواقع امکان پذیر است. در بعضى از بیماران استفاده از روشهاى تشخیصى دیگر از جمله دفکو گرافى لازم است.

از مانومترى نیز می توان جهت تشخیص استفاده کرد ولى اهمیت مانومترى بیشتر بدلیل استفاده از آن در تعیین روش درمان و جراحى مناسب است.

با توجه به اینکه پرولاپس یک بیمارى سن بالا می باشد جهت بررسى دستگاه گوارش بیمار و رد احتمال وجود سرطانهاى روده بهتر است قبل از انجام هرگونه اقدام درمانى کولونوسکوپى نیز انجام شود.

درمان پرولاپس رکتوم چیست؟

جراحى روش اصلى درمان این بیماران است. روشهاى جراحى متعددى براى درمان این بیماران وجود دارد. نحوه انتخاب روش جراحى مناسب به عوامل متعدد از جمله علایم بالینى بیمار، سن، توانایى و یا عدم توانایى در کنترل مدفوع، همراهى افتادگى ارگانهاى دیگر مانند رحم، مثانه، واژن، وجود یبوست و در ضمن وجود بیماریهاى قلبى، ریوى بستگى دارد.

این روشهاى جراحى را می توان از راه شکم و یا مقعد انجام داد.

پرولاپس رکتوم#افتادگی راست روده#رکتوم#پرولاپس کامل#پرولاپس ناکامل#کولون#افتادگي مقعد#پرولاپس خارجی#یبوست#كولونسكوپي#كولونوسكوپي#rectal prolapse#درمان پرولاپس رکتوم